کیست تخمدان یکی از مهم ترین اختلالاتی است که مشکلاتی در روند بارداری و عادت ماهیانه برای زنان ایجاد می کند. ممکن است تخمدان برخی از زنان و دختران جوان دارای این عارضه گردد. از آن جهت که این بیماری نشانه ها و عوارضی جدی در پی دارد ، بیماران را بر آن می دارد که برای درمان این موضوع حتما به متخصص زنان خوب مراجعه نمایند. متاسفانه بسیاری از زنان و دخترانی که به این عارضه مبتلا هستند ، با وجود مشاهده علائم دقیقا نمی دانند که به چه مشکل و عارضه ای دچار هستند و این علائم را جدی نمی گیرند ؛ بنابراین می توانید با مطالعه مقاله زیر با بسیاری از علائم رایج کیست های تخمدانی آشنا شوید و در صورت بروز این مشکل ، برای انجام هر چه بهتر روند تشخیص و درمان به نزد دکتر فرزانه درویش زاده بهترین دکتر زنان بروید. در ادامه مهم ترین مباحثی را که در زمینه این عارضه ، مطرح است در اختیار عزیزان و همراهان همیشگی مان قرار خواهیم داد.
کیست تخمدان چیست؟
کیست تخمدان یک توده یا کیسه ای پر از مایع است که خارج یا یا داخل تخمدان زنان شکل می‌گیرد. این کیست ها معمولاً خوش خیم بوده و بیشتر آنها بدون نیاز به درمان جدی و خود به خود از بین می روند. اما با این حال باید گفت که این عارضه باید تحت بررسی و موارد لازم از جانب پزشک قرار گیرد. کیست های تخمدان به طور کلی از مشکلات متداول در زنان محسوب می شوند که ممکن است هر خانمی چه مجرد و چه متاهل به آن مبتلا شده و در پی آن با اختلالاتی در چرخه قاعدگی مواجه شود.
وجود کیست در تخمدان چه نشانه ها و علائمی دارد؟
وجود کيست در تخمدان ها علائم ناخوشایندی به همراه دارد ؛ چرا که که در سلامت و زیبایی زنان تاثیر زیادی می گذارد. برخی از نشانه های ابتلا به این عارضه را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد :
- رویش موهای زائد در تمامی نقاط بدن از جمله خط ریش ، خط سبیل ، روی آلت تناسلی ، دست ها و پاها و نیز روی شکم
- ریزش شدید مو های سر ، ابرو و مژه
- ریزش مو در نواحی سر با الگوی مردانه است ؛ بدین شکل که از دو طرف سر موها خالی می شوند ( به شکل M)
- ایجاد جوش های چرکی و آبکی روی صورت
- اختلال در روند عادت ماهیانه به طوری که زنانی کهبه این عارضه دچار هستند ، در طول سال کمتر از 7 یا 8 بار عادت ماهیانه را تجریه می کنند.
به گفته دکتر فرزانه درویش زاده متخصص زنان خوب در تهران ، مهم ترین علائم وجود کیست در تخمدان ها عبارتند از :
- نفخ شکم یا تورم در ناحیه شکمی
- حرکات روده دردناک
- درد لگن قبل یا بعد از چرخه قاعدگی
- مقاربت دردناک
- درد در ناحیه شکم ، کمر یا ران
- حساسیت سینه
- تهوع و استفراغ
چه عواملی در ایجاد کیست در تخمدان دخیل هستند؟
به طور کلی کیست تخمدان از مشکلات شایع در میان بانوان است که در عمده موارد به دنبال مشکلات زیر ، پدید می آید :
اختلالات و نوسانات هورمونی
هورمون ها غالبا در اثر مصرف داروهایی که به منظور درمان نازایی تجویز می شوند ، دستخوش تغییراتی شده و دچار مشکل می شوند ؛ در واقع به عنوان یکی از اصلی ترین علل ایجاد کیست در تخمدان می توان به مصرف داروهای درمان ناباروری اشاره نمود. شایان ذکر است که این عارضه به طور معمول بدون نیاز به درمان خاص ، مرتفع شده و از بین می رود.
اندومتریوز
عموما خانم هایی که مبتلا به آندومتریوز هستند ، در معرض مواجهه با کیست اندومتریوما که اصطلاحا به آن کیست شکلاتی نیز اطلاق می شود قرار دارند. باید متذکر شویم که این نوع از کیست ها منجر به ایجاد درد زیاد در دوران عادت ماهیانه و نیز مقاربت جنسی می شوند.
حاملگی
کیست های تخمدان به طور معمول در اوایل دوران بارداری ، تشکیل می شوند ؛ باید بگوییم که این کیست ها به تشکیل جفت کمک کرده و در طول بارداری به خودی خود از بین می روند. دقت داشته باشید که چنانچه این کیست ها تا پایان بارداری از بین نرفته و بر قوت خود باقی بمانند ، لازم است پس از زایمان توسط پزشک متخصص زنان برداشته شوند.
عفونت زنان
در پاره ای موارد ، عفونت زمینه ساز بروز کیست های تخمدانی می شود. لازم به ذکر است که عفونت های لگنی می توانند به لوله های رحم و متعاقبا به تخمدان ها انتقال یافته و منجر به بروز کیست های تخمدان شوند.
پیشینه قبلی
ریسک ایجاد کیست تخمدان در خانم هایی که قبلا دچار این مشکل شده و آن را درمان کرده اند ، بیش از خانم هایی است که تا به حال دچار این عارضه نشده اند.
آیا وجود کیست در تخمدان باعث ناباروری می شود؟
به طور کلی کیست‌های تخمدان به خودی خود باعث ناباروری نمی‌شوند، اما برخی از انواع کیست‌ها و شرایط مرتبط با آنها سبب تاثیر منفی یا اختلالات باروری داشته باشند. برای مثال سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یک کیست شایع است که در آن تخمدان‌ها تعداد زیادی کیست بسیار ریز تولید می‌کنند که سبب بروز مشکلات هورمونی در زنان می شود. سندرم تخمدان پلی کیستیک شایع ترین نوع کیست تخمدان است که می‌تواند باعث قاعدگی‌های نامنظم، عدم تخمک‌گذاری و مشکلات باروری در زنان شود.
خطرناک ترین نوع کیست کدام است؟
کیست‌های بدخیم یا سرطانی معمولا نادر هستند و احتمال ابتلا به آن ها بسیار کمتر از سایر انواع کیست ها است اما بسیار خطرناک هستند. درمان سرطان تخمدان می‌تواند موثر بر باروری فرد باشد بخصوص اگر تکنیک درمانی توسط جراحی یا شیمی جراحی انجام شود.
درمان کیست تخمدان در تهران
این عارضه را می توان به کمک دو روش جراحی و دارویی از بین برد. اگر شما نیز دچار عارضه کیست های تخمدانی هستید ولی از انجام اعمال جراحی وحشت دارید ، ما دو خبر خوش برایتان داریم :
اول این که بسیاری از انواع توده های تخمدان با مصرف دارو ها قابل درمان هستند. و دوم این که امروزه به کمک روش نوین جراحی لاپاراسکوپی می توانید به بهترین شکل ممکن و با کمترین میزان عوارض ، کیست هایی که به روش دارویی درمان نمی شوند را نیز به راحتی جراحی کنید. فقط باید توجه داشته باشید که برای تشخیص و درمان تمام مشکلات خود ، مخصوصا کیست های تخمدان ، به یک دکتر زنان خوب در تهران مراجعه کنید تا این روند به خوبی طی شود و سلامتی خود را دوباره به دست آورید. البته درمان های دارویی در مراحل اول پاسخ گوی درمانی مناسبی خواهد بود. در مواردی که مشکل پیچیده تر و جدی تر شود نیاز به جراحی احساس می شود.
رژیم غذایی مناسب درمان کیست های تخمدان
برای درمان کیست های تخمدان ، اولین نکته تغییر در روش تغذیه است. با ایجاد تغییر در خوراک خود تاثیر زیادی در درمان این بیماری خواهید داشت. غذاهایی که برای این نوع کیست مضر هستند عبارتند از :
- مواد غذایی که در آنها مواد نگه دارنده وجود دارد مانند کنسروها ، آب معدنی.
- پیتزا
- الویه
- آش رشته
- ماکارونی
- لازانیا
- حلوا
- شیرینی
- کله پاچه
- لوبیا
- شیر
- میوه
- تنقلات
همچنین لازم است همراه غذا از استفاده ماست یا سالاد پرهیز کنید ؛ چرا که خوردن مواد غذایی که در کنارهم هضم را دچار مشکل می کنند.
چه رابطه ای بین کیست های تخمدان و بارداری وجود دارد؟
در دوران بارداری تشکیل کیست های تخمدان بسیار رایج است که اغلب خطری به همراه ندارند اما کیست هایی که در دوره بارداری شروع به رشد کنند ، می توانند منجر به پیچیدگی و خونریزی و حتی مشکلاتی در زایمان شوند. البته ذکر این نکته لازم است که کیست ها روی احتمال حاملگی تاثیر زیادی ندارند و تنها ممکن است بارداری را سخت نمایند.
روش های موثر در جلوگیری از بروز کیست تخمدان
- استفاده از قرص های ضد بارداری
- داشتن تغذیه سالم
- ورزش کردن به صورت منظم
- جلوگیری از افزایش وزن
داشتن کیست تخمدان چه حسی ایجاد می کند؟
هر شخص می تواند تجربه متفاوتی را از بروز این عارضه احساس نماید. درد خفیف ، احساس سنگینی در ناحیه لگن ، درد تیز و مبهم که به صورت ناگهانی ظاهر می شود و از بین می رود از جمله علائم و نشانه هایی است که بیشتر خانم ها تجربه می کنند.
پاسخ به سوالات متداول در مورد کیست تخمدان
آیا کیست های تخمدان منجر به خونریزی می شوند؟
گاهی ممکن است کیست باعث خونریزی در افراد شود. این عارضه معمولا زمانی رخ می دهد که کیست پاره شود که در چنین شرایطی در لگن خونریزی اتفاق می افتد.
آیا کیست تخمدان ژنتیکی است؟
هنوز منبع علمی وجود ندارد که نشان دهد کیست های تخمدانی به دلیل ژنتیک رخ می دهند. اما برخی عوامل محیطی و ژنتیکی می توانند در بروز کیست تاثیر داشته باشند.
آیا وجود کیست در تخمدان موجب ناباروری می شود؟
در شرایطی که کیست بر اثر سندرم تخمدان پلی کیستیک یا آندومتریوز رخ دهد ، این احتمال وجود دارد که در نهایت منجر به تنبلی تخمدان و ناباروری شود. در واقع باید بدانید که این عوامل به صورت مستقیم در ناباروری تاثیر ندارند ؛ بلکه شانس بارور شدن را در افراد کاهش می دهند.
آیا کیست منجر به سرطان می شود؟
در بیشتر موارد این عارضه نمی تواند عاملی برای بروز سرطان باشد. اما اگر کیست ها به موقع درمان نشوند ، می توانند در دراز مدت عامل بروز سرطان باشند. دقت داشته باشید که درمان کیست به کمک لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی می تواند احتمال ابتلا به سرطان در آینده را کاهش دهد.
آیا روش درمان کیست های تخمدان متفاوت است؟
بله انتخاب روش مناسب جهت درمان به نوع و سایز توده ارتباط دارد. پزشک متخصص زنان بعد از انجام معاینات و آزمایشات لازم مشخص می کند کدام شیوه درمانی مناسب تر است.
آیا خوردن جگر مرغ در بروز کیست ها نقش دارد؟
خیر هنوز هیچ داده علمی مبنی بر تایید تاثیر جگر مرغ در بروز کیست های تخمدانی وجود ندارد. اما مصرف سیگار و دخانیات احتمال بروز کیست های هورمونی و فیزیولوژی در تخمدان را بالا می برد.
علائم و نشانه های کیست تخمدان پاره شده چیست؟
در صورتی که کیست کوچک باشد زمانی که دچار پارگی می شود علائم و نشانه خاصی را به همراه ندارد اما در شرایط دیگر ممکن است فرد با علائمی مثل درد شدید ، خونریزی داخلی ، درد در هنگام رابطه جنسی ، تب و بیماری های گوارشی رو به رو شود.
سخن پایانی
به طور کلی بسیار از کیست های تخمدانی تاثیر مستقیمی بر باوری افراد ندارند ، اما برخی مواردی از جمله نحوه پیشگیری از علائم یا درمان آنها (از جمله استفاده از قرص های ضد بارداری برای نظم قاعدگی) می تواند موقتا باروری را مختل کند. (در طول دوره مصرف) همچنین باید گفت که کیست های تخمدان ممکن است حتی در دختران مجرد و حتی سنین پایین (بعد از بلوغ) مشاهده شود که باید تحت نظر پزشک بررسی و دارو تجویز شود.
دکتر فرزانه درویش زاده ؛ جراح و متخصص زنان ، زایمان و نازایی در تهران و عضو انجمن زنان و مامایی ایران و دارای بورد تخصصی لاپاراسکوپی می باشند. ایشان به عنوان بهترین متخصص هیستروسکوپی و لاپاراسکوپی در استان تهران شناخته می شوند. ضمنا دکتر درویش زاده عضو انجمن FMF انگلستان و عضو کالج زیبایی زنان آمریکا نیز هستند. ایشان در زمینه جراحی های درمانی و زیبایی زنان و مشاوره و درمان ناباروری جزو پیشتازان در این عرصه می باشند.
